Voorzitter,
Vandaag behandelen we de eerste programmabegroting van deze raadsperiode. Een sluitende begroting met ruimte voor investeringen. Het gevoerde financiële beleid de afgelopen 8 jaar, werpt zijn vruchten af. Aan ons de taak om de financiën de komende jaren op orde te houden en dat zal zeker niet gemakkelijk zijn, gezien alle ontwikkelingen. Zo moeten we nog fors investeren in onze wegen en riolering en krijgen we nog moeilijk grip op de uitgaven binnen het sociaal domein. Om nog maar te zwijgen over de mogelijke financiële gevolgen van de jongste Primoscijfers.
Financiële situatie algemeen
Momenteel gaat het echter financieel goed in Losser en het CDA vindt het daarom belangrijk dat de bandbreedte van onze weerstandsratio, naar ‘ruim voldoende’ gaat. Een stukje ‘zelfbescherming’ naar mogelijk slechtere tijden. We dienen daarvoor een motie in. (Weerstandsratio is vorig jaar al robuuster gemaakt door de zogenaamde ‘stille reserves’ niet meer mee te tellen.)
Het CDA kan zich vinden in het voornemen van het college om investeringen naar voren te halen. Wij denken dan met name aan investeringen die op termijn kostenbesparingen opleveren. (O.a. vervangen van wegen met klinkerbestrating i.p.v. asfalt; aanbrengen van LED-verlichting etc. Betreft dus m.n. duurzame investeringen.)
Ook voor de uitbreiding van de ambtelijke capaciteit, na jaren van bezuinigen, hebben wij begrip. Wij kunnen echter vooralsnog niet instemmen met de uitbreiding van de capaciteit bij Communicatie; wij zien graag eerst een visie voordat er geïnvesteerd wordt. Wij dienen daarvoor een amendement in.
Leefbaarheid/Voorzieningen
Voorzitter, er is de afgelopen jaren fors geïnvesteerd in onze voorzieningen. Dit zal de komende jaren nog even zo doorgaan. Ik denk o.a. aan de diverse herinrichtingsplannen, de Fakkel en het TCC. Als de vernieuwbouw van het TCC klaar is, hebben we onze scholen op orde en dat is een groot goed! De kulturhusen bewijzen inmiddels hun meerwaarde. Ook voor Glane en Beuningen is een kulturhus belangrijk voor de leefbaarheid.
We weten inmiddels dat er voor Beuningen een mooi bedrag komt vanuit de pot Gebiedsontwikkeling Noordoost Twente. Ook 4 of 5 andere projecten die vanuit Losser zijn ingediend krijgen deze provinciale subsidie. Daarbij wordt echter wel cofinanciering van de gemeente verlangd. In 2015 heeft het CDA met een motie gevraagd om de cofinancieringspot te vullen. We nemen aan dat voor de uitvoering van de nieuwe projecten het huidige bedrag niet toereikend is. We dienen daarom samen met D66 een motie in.
We zullen ons deze raadsperiode nadrukkelijk in moeten zetten voor Glane. In dit dorp is jaren niet geïnvesteerd. Nu er financieel mogelijkheden zijn is het tijd voor actie. Om te beginnen met de herinrichting van de Gronausestraat. In het kader van de verkeersveiligheid en de leefbaarheid zou het CDA graag zien dat al in 2019 begonnen wordt met het participatieproces. We komen met een motie. Verder willen we graag dat het college in 2019 met de dorpsraad en de inwoners van Glane in gesprek gaat over de mogelijkheden voor een klein kultuurhus, al dan niet op de plek van het huidige dorpshuis en ons bij de behandeling van de Voorjaarsnota informeert over de wensen en het vervolg. Kan de portefeuillehouder ons dat toezeggen?
Vrijwilligers/verenigingen
Voor het behoud van veel voorzieningen hebben we onze vrijwilligers hard nodig. Binnenkort wordt de evaluatie van het subsidiebeleid besproken en het CDA wil dan ook terugkomen op het vrijwilligersbeleid in onze gemeente.
Op dit moment hebben we wel enkele vragen: In hoeverre zijn er mogelijkheden (wat zijn de kosten?) om de OZB-tarieven voor kultuurhusen, sportverenigingen etc., te verlagen. (Tweede kamerlid Pieter Omtzigt zal hierover vandaag een amendement indienen. Het betreft een wijziging op de gemeentewet waardoor de gemeenten meer vrijheid krijgen om de tarieven van genoemde organisaties te bepalen) Graag een reactie.
Verder is het CDA benieuwd hoe het staat met de plannen voor de Martinuskerk en ook willen we graag weten of de hockeyclub nu al een definitieve plek heeft gevonden.
Zorg dichtbij
Zorgen voor elkaar doen we samen met mantelzorgers, vrijwilligers en professionele hulpverleners. Het CDA vindt dat informele organisaties (als de Zonnebloem, ouderenbonden en bezoekersgroepen van kerken) daarbij meer betrokken moeten worden. Wij hebben daartoe november vorig jaar, een motie Zorgschouw ingediend. We zijn benieuwd hoe het met de uitwerking daarvan staat. Ook zijn we benieuwd of er nog ontwikkelingen zijn te melden wat het mantelzorgbeleid betreft. Lukt het de gemeente inmiddels om deze groep in elk geval in beeld te krijgen? Graag een reactie.
Op dit moment wordt er een nieuwe nota Lokaal Gezondheidsbeleid opgesteld. Ook gaan we in 2019 verder met pilots om grip op de kosten te krijgen. We zijn tevreden over deze aanpak en benieuwd naar de resultaten.
Bij de aanbesteding van zorg werken we samen in Twente. We moeten er daarbij voor waken dat er niet te veel gewisseld wordt van aanbieders. We zijn blij dat er in het nieuwe administratie-protocol afspraken zijn gemaakt met de aanbieders wat betreft het indienen van declaraties. We hopen dat onaangename verrassingen, waar we afgelopen voorjaar mee te maken kregen, daarmee tot de verleden tijd behoren!
In De Lutte komt een gezondheidscentrum en in Losser zit het college met partijen om tafel. Wij roepen het college op om ook in Overdinkel actie te ondernemen en partijen zélf bij elkaar te brengen. Is het college daartoe bereid?
Armoedebeleid
Voorzitter, ondanks het feit dat de Nederlandse economie weer op volle toeren draait is een actief armoedebeleid helaas ook nog steeds nodig. We zijn blij dat de armoedecoördinator voorlopig blijft en de ondersteuning aan de Voedselbank en de Stichting Leergeld wordt voortgezet. Het is opmerkelijk dat maar liefst 60% van de kinderen die in armoede opgroeien, ouders hebben die beide werken, hun financiële verplichtingen nakomen, maar toch onder de grens van het minimuminkomen vallen (o.a. MKB, ZZP-ers maar ook mensen in loondienst). Het CDA wil daar graag extra aandacht voor. We hebben al eerder aandacht gevraagd voor agrariërs die het moeilijk hebben en gewezen naar de pilot met ervencoaches in Tubbergen. We horen graag wat de stand van zaken is.
Wonen in de gemeente Losser
In onze gemeente is het prima wonen. We willen dat graag zo houden. De woningbouw baart de CDA-fractie echter wel zorgen op dit moment. Er zijn nog steeds te weinig starterswoningen en woningen voor het middensegment. Bij de uitgifte van de kavels op de Saller 2c de Geurmeij en de Beatrixstraat in De Lutte, zal daar nadrukkelijk naar gekeken moeten worden. Reden voor het CDA om een motie hierover van D66 mee in te dienen. En verder roept het CDA nogmaals op voor betere promotie van onze kavels van m.n. de Geurmeij. De werkgelegenheid in Twente groeit nog steeds en Losser moet zich meer profileren als aantrekkelijke woongemeente.
Helaas ziet het ernaar uit dat het woningbouwcontingent op basis van de nieuwste Primoscijfers weer naar beneden moet worden bijgesteld. Volgende week dinsdag worden we hierover door het college bijgepraat. Op voorhand kan ik al zeggen dat voor het CDA deze neerwaartse bijstelling, net als twee jaar geleden, onacceptabel is. Niet alleen in financieel opzicht maar ook voor de leefbaarheid van onze kernen zou dit een ramp betekenen. De motie van het CDA uit 2016 is nu dan ook weer actueel.
Buitengebied
De gemeente Losser heeft een groot en mooi buitengebied. We mogen ons hiermee gelukkig prijzen. De agrarische sector is belangrijk voor de leefbaarheid van ons buitengebied. Nieuwe natuurgebieden en ontwikkelingen op het gebied van recreatie en toerisme hoeven geen bedreiging te zijn, maar bieden juist kansen om het buitengebied aantrekkelijk en leefbaar te houden. Het CDA vindt het belangrijk dat je er ook een boterham kunt blijven verdienen.
Naar aanleiding van een motie van het CDA wordt komend jaar de beleidsnotitie “Buitengebied met kwaliteit” vastgesteld. Hierdoor wordt het mogelijk om ouder schuren te slopen en zodoende bouwrechten voor uitbreiding van bijvoorbeeld (bedrijfs)woningen te verwerven. We verwachten dat dit ook een stimulans is om oude asbestdaken te saneren want ook op dat gebied moeten we nog flinke stappen maken willen we in 2024 asbestvrij zijn. (Landelijke subsidiepot van 75 mln. is euro leeg. Wat zijn de gevolgen voor onze ondernemers?). Is inmiddels bekend hoeveel m2 asbest dak in Losser verwijderd moet worden?
Ons mooie buitengebied met haar natuurgebieden trekt jaarlijks nog steeds meer toeristen en recreanten. Onze plaatselijke VVV vervult daarin een belangrijke rol. Het CDA is van mening dat de VVV op dit moment door de krappe professionele personele bezetting, slechts één beroepskracht die ruim 70 vrijwilligers aan moet sturen verdeeld over 3 infopunten), onvoldoende in staat is te werken aan productvernieuwing, digitalisering, ketensamenwerking, etc. Wie dienen daarom een amendement in voor het verhogen van hun subsidie, in eerste instantie voor een periode van 2 jaar.
Ook vindt het CDA dat de euregionale samenwerking op toeristisch gebied moet worden geïntensiveerd. We weten dat er gesprekken zijn over de aansluiting van de wederzijdse wandel- en fietsroute netwerken. In dat kader zou het CDA graag zien dat gekeken wordt naar de mogelijkheid van de aanleg van een fietstunnel onder de Gronauerstrasse nabij Overdinkel. Nu ook de omgeving rondom de Drilandsteen wordt aangepakt zou dit voor een prachtige en veilige aansluiting op de omgeving van de Drilandsee kunnen zorgen.
Een duurzaam Losser
In 2022 wil Losser minimaal 20 % energieneutraal zijn. Een hele opgave. Gelukkig beschikt Losser over een groot buitengebied met innovatieve ondernemers. Dat biedt kansen. Vooruitlopend op de behandeling van de uitvoeringsagenda die binnenkort wordt vastgesteld, wil het CDA graag aandacht voor de mogelijkheden van het opwekken van biogas en de mogelijkheden van het plaatsen van zonnepanelen langs de A1. Lokale initiatieven zoals de coöperatie in Beuningen juichen wij toe. Het tijdig betrekken van inwoners is voor het slagen van al deze initiatieven van groot belang. We willen in dat kader wijzen op de onrust die is ontstaan rond de aanleg van windmolens langs de grens in De Lutte. Het college gaat nu ook met de tegenstanders in gesprek. Verstandig, maar het college had o.i. eerder aan tafel gemoeten met alle omwonenden.
Wat de windmolens betreft hebben we nog wel een vraag; zoals bekend staan de molens in Gildehaus stil als het net ‘vol’ zit. Dit terwijl we aan de andere kant van de grens deze groene energie goed kunnen gebruiken. Jammer van zo’n grote investering. Wat zijn op dit moment de belemmeringen om energie over de grens te transporteren en wordt er in Europees verband op dit moment nog wat ondernomen om die belemmeringen op te heffen?
Bestuur en dienstverlening
Tot slot wil ik nog kort stilstaan bij bestuur en dienstverlening. In het coalitie-akkoord hebben we daarover ook het e.e.a. opgenomen. Ik noem o.a. de pilot met de avondopenstelling en het meesturen van een overzicht met de inkomsten en uitgaven van het vorige jaar, bij de OZB-aanslag. We gaan ervan uit dat hiermee in 2019 wordt gestart. Kunt u dat bevestigen?
Het aanstellen van een contactambtenaar per kern heeft meer voeten in de aarde begrepen wij. Ziet het college kans om bij de behandeling van de Voorjaarsnota, hierover met voorstellen te komen? Graag een reactie.
Wat tot slot de aanpak van ondermijning betreft, begrijpen we dat daar niet al te veel mededelingen over kunnen worden gedaan. We gaan ervan uit dat bij verslechtering van de huidige situatie de portefeuillehouder aanklopt bij het Presidium.
Voorzitter, het huishoudboekje is op orde. Laten we er met zijn allen voor zorgen dat dat zo blijft. Het versterkt de positie van Losser en daarmee onze onafhankelijkheid!
Tot zover mijn eerste termijn.
Dank u wel.